Czym jest i skąd się wziął koronawirus?
Zakażenia koronawirusami są charakterystyczne dla zwierząt, głównie ptaków i ssaków. Koronawirusy na człowieka przedostają się przez bliskie kontakty z tymi zwierzętami. Wirus wykorzystuje organizm człowieka do namnażania, a następnie rozprzestrzenia się drogą kropelkową.
Sama choroba COVID-19 jest wywoływana przez wirusa SARS-CoV-2, powszechnie nazywanego dziś koronawirusem. Nie jest to jednak jedyny poznany dotąd koronawirus, czy też pierwszy raz, kiedy mamy z wirusami z tej rodziny do czynienia.

Pierwszy przypadek zakażenia odnotowano już w 1962 roku (Sahin et al., 2019). Kolejne zakażenia koronawirusami SARS-CoV-1 i MERS-CoV dotyczyły niecałego tysiąca osób, ale żaden z wirusów nie doprowadził do epidemii na obecną skalę. Dziś na całym świecie odnotowano prawie 2 miliony przypadków i liczba ta wciąż rośnie! (13.04.2020)
Wiemy już, że samo zetknięcie się z wirusem SARS-CoV-2, a właściwie z osobą która jest nim zarażona, nie musi wiązać się z wystąpieniem objawów, a zatem bezpośrednio z chorobą COVID-19 (L. Huang, X. Zhang and X. Zhang et al., 2020). Niektórzy mogą przechodzić chorobę bezobjawowo i jednocześnie zarażać zdrowe osoby (Harvard Health Publishing).
Potrzebna jest zatem efektywna, szybka i tania metoda leczenia, szczepionka, a także zdolność określenia odporności Pacjenta na chorobę.
Nasze geny – co mogą nam powiedzieć?
W celu określenia odporności Pacjenta na COVID-19 dopomóc mogą nowoczesne technologie diagnostyczne, takie jak sekwencjonowanie całogenomowe.
Genom jest to całość informacji kodowanej przez DNA. Zawiera on geny i rejony pomiędzy nimi, tzw. rejony międzygenowe. DNA koduje białka i reguluje ich produkcję. Każdy z nas posiada unikalny DNA, co oznacza, że choć w większości podobne, niektóre warianty genów nieco różnią się od siebie. To sprawia, że jesteśmy od siebie różni – mamy odmienny kolor oczu i włosów czy posturę. Może to również wpływać na naszą podatność na choroby.
Bardzo prawdopodobnie w naszych genomach istnieją wersje genów, które mogą odpowiadać za podatność czy też chronić nas przed wirusem SARS-CoV-2. Odpowiedzi na pytanie jaka informacja zapisana jest w genomie może udzielić nam sekwencjonowanie całogenomowe.
Sekwencjonując DNA możemy dowiedzieć się jakie różnice występują pomiędzy wariantami genów różnych ludzi. Jeżeli porównane zostaną genomy Pacjentów asymptomatycznych z genomami Pacjentów, u których symptomy wystąpiły i takich, którzy w wyniku zachorowania zmarli, możemy uzyskać zestaw bardzo istotnych informacji, dotyczących predyspozycji Pacjenta do zachorowania czy wysokiej odporności na wirusa.

Czego bezpośrednio możemy dowiedzieć się z sekwencjonowania?
Porównując i dokładnie analizując genomy trzech grup Pacjentów (I. asymptomatycznych, II. wykazujących symptomy, III. Pacjentów, którzy w wyniku zachorowania zmarli) – czyli wykonując w kolejnym etapie profilowanie całogenomowe, możliwe jest uzyskanie informacji na temat konkretnych czynników (tzw. markerów), jakie wpływają na naszą podatność na COVID-19.
Podejście to może wspomóc opracowanie nowego testu diagnostycznego. Jeżeli poznamy genetyczne markery podatności na COVID-19, będziemy mogli dowiedzieć się do jakiej grupy ryzyka należymy.
Dzisiaj informacja o naszym genomie i jego podatności w kontekście wirusa może znaleźć zastosowanie w ochronie zdrowia – personel bardziej wrażliwy na zachorowanie mógłby być odsunięty od pracy z chorymi na COVID-19, natomiast osoby mniej podatne na infekcje mogłyby pracować bez strachu przed zarażeniem. Wiedza ta może również przyczynić się do opracowania nowych terapii oraz szczepionki przeciwko wirusowi.
W dniu pisania tego tekstu ogólna liczba zakażeń przekroczyła 1,9 miliona osób i liczba ta wciąż rośnie. Z tego powodu tak istotnym jest szybkie znalezienie skutecznych sposobów walki z wirusem. COVID-19 pociąga za sobą kryzys służby zdrowia i jest głównym przedmiotem rozmów ostatnich miesięcy.

Niedawno zapoczątkowana inicjatywa covid19hg.org ma na celu zrzeszenie środowisk naukowych pracujących nad genetycznymi aspektami COVID-19 i usprawnienie przepływu informacji o postępach badań między instytucjami. Firma MNM Diagnostics dołączyła do inicjatywy wraz z instytucjami naukowymi z całego świata, w tym z Uniwersytetem Rockefellera, Yale School of Medicine, Imperial College w Londynie i Uniwersytetem Kalifornijskim w Los Angeles.
Paradoksalnie, w obecnej sytuacji wierzymy, że w grupie jest siła! Wspólnymi staraniami mamy nadzieję na znalezienie nowych rozwiązań i przyczynić się do szybkiego opanowania epidemii.

Źródła:
- Sahin et al. 2019 Novel Coronavirus (COVID-19) Outbreak: A Review of the Current Literature. EJMO 2020;4(1):1–7,
- L. Huang, X. Zhang and X. Zhang et al. Rapid asymptomatic transmission of COVID-19 during the incubation period demonstrating strong infectivity in a cluster of youngsters aged 16-23 years outside Wuhan and characteristics of young patients with COVID-19: a prospective contact-tracing study. J. Infect 2020 Apr 10. pii: S0163-4453(20)30117-1
- Harvard Health Publishing, Harvard Medical School, Coronavirus Resource Centre: https://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/coronavirus-resource-center
Podobał Ci się ten artykuł? Przeczytaj również:

